Από τον Χρήστο Τσάμη
ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟ ΣΤΗ ΓΙΑΓΙΑ ΜΟΥ ΤΗ ΜΑΧΗ ΠΟΥ ΚΑΤΑΓΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΥΞΕΙΝΟ ΠΟΝΤΟ ΓΕΝΝΗΜΕΝΗ ΣΤΟ ΣΟΧΟΥΜ ΤΗΣ ΡΩΣΙΑΣ ΤΟ 1930…
Η γεροντική άνοια είναι μια ασθένεια που φθείρει την ανθρώπινη ύπαρξη και αλλοιώνει κάθε στοιχείο του ανθρώπου και καταλήγει στο θάνατο. Προσπάθησα να μνημονεύσω κάθε στοιχείο της μορφής της μέσω των αντικείμενων της καθημερινότητάς της.
Μέσα από την εικόνα της γιαγιάς μου· από το σώμα–πορτραίτο θέλησα να αποδομήσω και να συνθέσω μια εικόνα οικεία για να αναδομηθεί σε μια εικόνα μνημειακή με δομικά υλικά τις μνήμες και τα βιώματα της παράδοσης και της ταφικής μας τελετουργίας.
Τα διάφορα υλικά που έχω χρησιμοποιήσει, κατά κύρια βάση ευτελή, έχουν συμβολικό χαρακτήρα και αντιπροσωπεύουν τη λεπτή γραμμή μεταξύ ζωής και θανάτου, και τη φθορά των χαρακτηριστικών της μορφής και της συμπεριφοράς της γιαγιάς μου. Λειτουργούν όλα ως προσωπικά αντικείμενα της αποθανούσας γιαγιάς μου Μάχης και είναι αντιπροσωπευτικά δείγματα της ποντιακής παράδοσης, η οποία βασίζεται σε ήθη και έθιμα που έχουν να κάνουν με όλες τις εκφάνσεις της ζωής, του θανάτου και του θρήνου του αποχαιρετισμού του αγαπημένου προσώπου. Τα υλικά αυτά (λεύκες κόλλες χαρτιού και φωτοτυπίες, σπάγκοι και χάντρες, βαμβακερά και πολύχρωμα, λουλουδένια μεταξωτά υφάσματα από την Τασκένδη) και οι διάφορες τεχνικές (ράψιμο, κολλάζ και ζωγραφική με ασημένια και χρυσά έντονα χρώματα που παραπέμπουν στην αγιογραφία) σε συνδυασμό με τις νέες τεχνολογίες προσδίδουν συμβολική αξία στα έργα. Παραδείγματος χάρη, τα πανιά και το ράψιμο παραπέμπουν σε σάβανα.
Στη συγκεκριμένη δουλειά, μια προσωπική εικόνα γίνεται μια εικόνα με αναφορές στην ιστορία της τέχνης και στη θρησκεία. Το πάγωμα του χρόνου και το πέρασμα της εικόνας από το γρήγορο επεξεργασμένο στιγμιότυπο « instantané » στην αιωνιότητα μέσω της φωτογραφίας και του κολλάζ λειτουργούν σαν ένα γρήγορο τάμα.
Σκέφτηκα τα πορτραίτα αυτά ως αιώνιο είδωλο τιμής και λατρείας στο πρόσωπο του νεκρού.
Το κολλάζ σαν μέσο έρχεται, επιπροσθέτως, να λειτουργήσει σαν κτερίσματα–layers μιας άλλης εποχής, τα οποία ανήκουν στην πρωταγωνίστρια Μάχη. Όλα αυτά που την συνόδευσαν στη ζωή ας την συνοδεύσουν και στο θάνατο. Όλοι μας έχουμε μια προσωπική «MADONA–ΠΑΝΑΓΙΑ». Έτσι και ο αγαπημένος που πέθανε γίνεται ζωντανό τάμα, stop carré μιας σύγχρονης εικόνας.
Ρώσικες αγιογραφίες συναντούν ένα απόκοσμο νεομπαρόκ κλίμα και το άλλοτε ζωντανό μοντέλο ενσαρκώνει το θάνατο και το τραγικό μεταφέροντας κατά αυτό τον τρόπο την αγωνία του θανάτου.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου